ARTICLE
Standardy leczenia zaburzeń rytmu okołodobowego snu i czuwania opracowane przez Polskie Towarzystwo Badań nad Snem i Sekcję Psychiatrii Biologicznej Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Część I. Fizjologia, metody oceny i oddziaływania terapeutyczne
			
	
 
Więcej
Ukryj
	
	
									
				1
				III Klinika Psychiatryczna i Ośrodek Medycyny Snu IPiN w Warszawie
				 
			 
						
						
				3
				Klinika Psychiatryczna WUM
				 
			 
						
				4
				Zakład Fizjologii Zwierząt, Wydział Biologii UW
				 
			 
						
				5
				Zakład Farmakodynamiki UM w Łodzi
				 
			 
						
				6
				Pracownia Polisomnografii i Badań Snu, Katedra i Klinika Neurologii Wieku Rozwojowego UM im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
				 
			 
						
				7
				Zakład Neurofizjologii Klinicznej, Ośrodek Medycyny Snu IPiN w Warszawie
				 
			 
										
				
				
		
		 
			
			
			
			 
			Data nadesłania: 23-08-2016
			 
		 		
		
			
			 
			Data ostatniej rewizji: 04-11-2016
			 
		 		
		
		
			
			 
			Data akceptacji: 08-11-2016
			 
		 		
		
			
			 
			Data publikacji online: 29-10-2017
			 
		 		
		
			
			 
			Data publikacji: 29-10-2017
			 
		 			
		 
	
							
					    		
    			 
    			
    				    					Autor do korespondencji
    					    				    				
    					Adam  Wichniak   
    					Third Department of Psychiatry and Sleep Disorders Center, Institute of Psychiatry and Neurology in Warsaw, Poland, Sobieskiego 9, 02-957 Warszawa, Polska
    				
 
    			
				 
    			 
    		 		
			
																																										 
		
	 
		
 
 
Psychiatr Pol 2017;51(5):793-814
		
 
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel: W organizmie człowieka większość procesów przebiega w sposób rytmiczny. Wśród rytmów biologicznych istotną grupę stanowią rytmy o okresie zbliżonym do 24 godzin czyli rytmy okołodobowe, których zaburzenia wywołują szereg negatywnych skutków w funkcjonowaniu człowieka. Celem artykułu jest przedstawienie aktualnego stanu wiedzy na temat fizjologii rytmów okołodobowych, zaburzeń rytmu okołodobowego snu i czuwania (CRSWD), zasad ich oceny oraz stosowania chronobiologicznych oddziaływań terapeutycznych.
Metoda: Zalecenia proponowane jako standard leczenia CRSWD powstały w oparciu o analizę zaleceń towarzystw naukowych, związanych z badaniami nad snem i medycyną snu oraz opinie autorów. Do udziału w przygotowaniu zaleceń zostały zaproszone przez Zarządy Polskiego Towarzystwa Badań nad Snem i Sekcji Psychiatrii Biologicznej Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego osoby posiadające znaczący dorobek naukowy dotyczący badań nad rytmem okołodobowym i/lub wieloletnie doświadczenie kliniczne w leczeniu jego zaburzeń. Dodatkowo na ostateczną formę opublikowanych zaleceń istotny wpływ miały uwagi nadesłane przez członków Towarzystwa i Sekcji.
Wyniki: Rytm okołodobowy snu i czuwania ma kluczowe znaczenie dla zdrowia i funkcjonowania człowieka. Podstawową formą oceny CRSWD są rejestry i dzienniki snu, zalecane jest również stosowanie aktygrafii. Dostępne są skuteczne  metody leczenia CRSWD, z których najlepiej udokumentowane działanie ma stosowanie melatoniny i fototerapii. Istotne są również oddziaływania behawioralne.
Wnioski: Ocena rytmu snu i czuwania w CRSWD przez okres co najmniej 14 dni umożliwia właściwą diagnozę CRSWD, dobór odpowiednich oddziaływań chronobiologicznych oraz zaplanowanie pory ich stosowania. Przeprowadzenie takiej oceny jest stosunkowo łatwe i mało kosztowne a dostarcza cennych informacji, pozwalających zaplanować postępowanie terapeutyczne we właściwej fazie rytmu danego pacjenta.