Cel pracy:
Typowe dla zaburzeń z kręgu psychoz doświadczenia poznawcze i afektywne mogą występować w lżejszym nasileniu również w ogólnej populacji. Umiejętność odróżniania ich od stanów prodromalnych, poprzedzających wybuch pełnoobjawowej psychozy, stanowi ważny element profilaktyki i wczesnego wykrywania oznak wysokiego ryzyka nagłego pogorszenia stanu zdrowia psychicznego. W odpowiedzi na dotychczasowy brak narzędzi kwestionariuszowych pozwalających na ocenę doświadczeń para-psychotycznych (PLE) podjęto próbę adaptacji kwestionariusza PQ-B do warunków polskiej populacji.

Metoda:
Badaniem pilotażowym objęto 652 osoby (66% kobiet) w wieku 18 – 78 lat, z czego około 10% stanowili pacjenci leczeni psychiatrycznie. Wykorzystano polskie tłumaczenie PQ-B(PL) oraz kwestionariusze O-LIFE, HCL-33, SWLS i TCT-DP.

Wyniki:
Potwierdzono jednoczynnikową strukturę narzędzia, jego zadowalającą rzetelność (α>0,85) oraz trafność teoretyczną, pozyskując 21-itemowy samoopisowy kwestionariusz pozwalający ocenić częstotliwość występowania PLE w ciągu ostatniego miesiąca oraz nasilenie towarzyszącego im dystresu. Wykazano istotne zależności pomiędzy wynikami PQ-B a przejawami schizotypii (zwłaszcza niecodziennymi doświadczeniami i poznawczą dezorganizacją), typową dla hipomanii labilnością (p<0,05) i pogorszeniem nastroju (p>0,001) oraz myśleniem niestereotypowym (p>0,05).

Wnioski:
PQ-B może być narzędziem przydatnym w polskiej praktyce klinicznej i badaniach naukowych, wypełniając lukę w dostępnych w Polsce narzędziach pomiaru cech z pogranicza zdrowia i psychopatologii.